ഔഷധവിജ്ഞാനത്തെയും പ്രയോഗത്തെയും രണ്ടായി വിഭജിച്ച പ്രാചീന വൈദ്യപ്രതിഭയായിരുന്നു ശ്രീ ധന്വന്തരി.ഔഷധങളുടെ ദേവനായി മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ ധന്വന്തരിയെ ആരാധിക്കുന്നവരാണ് ഭാരതീയര്‍.ദേവന്‍മാരുടെ വൈദ്യന്‍മാരാണ് അശ്വനീദേവകള്‍
എല്ലാ വൈദ്യന്‍മാരുടേയും , രോഗത്തിനേയും തടയാന്‍ കഴിവുള്ള ദേവനായതുകൊണ്ടാണ് മഹാദേവനെ വൈദ്യനാഥന്‍ എന്ന് വിളിക്കുന്നത്‌.
ആയുര്‍വേദം എന്ന ശാസ്ത്രത്തില്‍ പറയാത്ത മരുന്നുകളോ ,ചികിത്സയോ ഇല്ല.
എല്ലാ ക്ഷേത്രത്തില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന എല്ലാ സാധനങളും ഔഷധഗുണമുള്ളവയോ ,മരുന്നോ ആണ്.
ചകിരി കത്തിച്ച് ചെയ്യുന്ന ഗണപതിഹോമം ,
അമ്പലത്തില്‍ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന പഞ്ചഗവ്യം ,
ക്ഷേത്രത്തിലെ ആല്‍മരം,
മാരിയമ്മന്‍ കോവിലില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന വേപ്പ് ,മഞള്‍,ചന്ദനം,കറുക ,തുളസി,
തുളസിയിട്ട തീര്‍ത്ഥം ,
ആറ്റുകാല്‍ പൊങ്കാലയില്‍ കൂട്ടുന്നു അടുപ്പുകള്‍ എല്ലാം പലേ രീതിയില്‍ ഉള്ള വൈറസിനേയും ചെറുക്കാന്‍ പര്യാപ്തമാണ്‌ .
ധന്വന്തരി മൂർത്തി…..
ഔഷധവിജ്ഞാനത്തെയും പ്രയോഗത്തെയും രണ്ടായി വിഭജിച്ച പ്രാചീന വൈദ്യപ്രതിഭയായിരുന്നുധന്വന്തരി
പ്രമാണം,
പ്രത്യക്ഷം,
അനുമാനം,
ഉപമാനം,
ആപ്‌തോപദേശം
എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിആയുർവേദത്തെ ഒരു ശാസ്‌ത്രമായി ധന്വന്തരി പരിപോഷിപ്പിച്ചു. ആയുർവേദത്തെ എട്ടുഭാഗങ്ങളായി (അഷ്‌ടാംഗങ്ങൾ) വിഭജിച്ചു.
മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായി കണക്കാക്കുന്ന ധന്വന്തരിയെ, വേദങ്ങളും പുരാണങ്ങളും അയൂർവേദത്തിന്റെ ദേവനായി വർണ്ണിക്കുന്നു. ചതുർബാഹു രൂപത്തിലാണ് പൂജിക്കുന്നത്. ആയൂർവേദചികിത്സ ആഭിക്കുന്നതിനു മുൻപ് ധന്വന്തരിയുടെ അനുഗ്രഹത്തിനായി പ്രാർത്ഥിക്കുന്ന അനുഷ്ടാനം ഹൈന്ദവർക്കിടയിൽ നിലവിലുണ്ട്.
ഔപധേനവൻ, ഔരദ്രൻ, പൗഷ്‌കലാവതൻ, കരവീര്യൻ, ഗോപുര രക്ഷിതൻ, വൈതരണൻ, ഭോജൻ, നിമി, കങ്കായണൻ, ഗാർഗ്യൻ, ഗാലവൻ എന്നിവർ ധന്വന്തരിയുടെ ശിഷ്യരായിരുന്നു.
വിവിധതരം ശസ്‌ത്രക്രിയകളെപ്പറ്റിയുംധന്വന്തരിക്ക്‌ അറിവുണ്ടായിരുന്നു. ഒട്ടേറെ ശസ്‌ത്രക്രിയോപകരണങ്ങൾ അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു എന്നും കരുതുന്നു. മൂർച്ചയുള്ള 20 തരവും
അല്ലാത്ത 101 തരവും ശസ്‌ത്രക്രിയോപകരണങ്ങൾ ധന്വന്തരി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി സുശ്രുതസംഹിതയിൽനിന്ന്‌ മനസ്സിലാക്കാം.
സ്‌കന്ദ-ഗരുഡ-മാർക്കണ്ഡേയപുരാണങ്ങളനുസരിച്ച്‌ ത്രേതായുഗത്തിലാണ്‌ധന്വന്തരി ജീവിച്ചിരുന്നത്‌. എന്നാൽ,വിക്രമാദിത്യസദസ്സിലെ നവരത്‌നങ്ങളിലൊരാളായിരുന്നുധന്വന്തരിയെന്നാണ്‌ പൊതുവെ കരുതപ്പെടുന്നത്‌.
ക്രി.വ. നാലാം ശതകത്തിന്റെ അവസാനമോ അഞ്ചാം ശതകത്തിന്റെ തുടക്കത്തിലോ ജീവിച്ചിരുന്ന ദിവോദാസ ധന്വന്തരിയെയാണ്‌ പിൽക്കാലത്ത്‌ ധന്വന്തരിയെന്ന പേരിൽ പ്രശസ്‌തയാർജ്ജിച്ചതെന്നു കരുതുന്നു.
ദർശനം,
ചികിത്സാകൗമുദി,
ചികിത്സാ സാരസംഗ്രഹം,
യോഗചിന്താമണി തുടങ്ങി പന്ത്രണ്ടോളം ഗ്രന്ഥങ്ങൾ ധന്വന്തരിയുടേതായി അറിയപ്പെടുന്നു.
ധന്വന്തരി ക്ഷേത്രങ്ങൾ,
തമിഴ്‌നാട്ടിലെ ശ്രീ രംഗനാഥസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ അങ്കണത്തിൽ ധന്വന്തരീ പ്രതിഷ്ടയുണ്ട്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സ്ഥാപിച്ചതെന്നു കരുതപ്പെടുന്ന ഒരു ശിലാഫലകമുണ്ട്. അക്കാലത്തെ പ്രമുഖ ആയൂർവേദ ഭിഷഗ്വരനായ ഗരുഡവാഹനൻ ഭട്ടരാണ് ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ ധന്വന്തരീ പ്രതിഷ്ട നടത്തിയതെന്ന് ഇതിൽ പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഇവിടെ ധന്വന്തരി മൂർത്തിയുടെ പ്രസാദമായി ഭക്തർക്ക് ഔഷധസസ്യങ്ങളാണ് നൽകാറുള്ളത്.കേരളത്തിൽ പെരുമ്പാവൂർ തോട്ടുവ ധന്വന്തരി മൂർത്തി ക്ഷേത്രത്തിലും തൃശ്ശൂരിലെ പെരിങ്ങാവ് ധന്വന്തരി മൂർത്തി ക്ഷേത്രത്തിലും നെല്ലുവായ് ധന്വന്തരി മൂർത്തി ക്ഷേത്രത്തിലും, മരുത്തോർവട്ടം ചേർത്തല ആലപ്പുഴ ജില്ല, പ്രായിക്കര മാവേലിക്കര, വടക്കാഞ്ചേരി ത്രിശൂർ ജില്ല, ചിറക്കൽ, കണ്ണൂർ ജില്ല. കോഴിക്കോട് കൂരയി.. ധന്വന്തരി ക്ഷേത്രം. വളപട്ടണം, തെക്കെനഗം വേലിൽ ഇടവട്ടം തലയോലപ്പറമ്പ് കോട്ടയം ജില്ല… എന്നീ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും ധന്വന്തരീ പൂജ നടത്തിവരുന്നു….
ധന്വന്തരിമന്ത്രം
“ഓം നമോ ഭഗവതേ വാസുദേവായ ധന്വന്തരേ അമൃതകലശ ഹസ്തായ സർവാമയ വിനാശായ ത്രൈലോക്യനാഥായ ഭഗവതേ നമ: ” .
“നമാമി ധന്വന്തരിമാദിദേവം
സുരാസുരൈർ വ്വന്ദിതപാദപത്മം
ലോകേ ജരാരുഗ്ഭയമൃത്യുനാശം
ധാതാരമീശം വിവിധൌഷധീനാം’”
